معضل دوم؛ وقتی نمی توانیم از دانسته های خود بهره ببریم.

چه می شود که از آموخته های خود نمی توانیم بهره ی کافی ببریم؟

احتمالاً در طول زندگی مواردی بوده که در آن آموزش دیده ایم اما نتوانستیم از چیزهایی که آموخته ایم به درستی استفاده کنیم. اگر بخواهیم عامیانه تر صحبت کنیم، برخی اوقات در یک مسئله دانش به اصطلاح «تئوری» داریم ولی نمی توانیم از آن دانش برای انجام یک کار «عملی» بهره ببریم. برای من تجربه های واضح زیادی در این زمینه وجود داشته است. اما به طور مثال بعد از گذراندن دوره های داروشناسی و کار آموزی 1 در دانشگاه، در کار آموزی داروخانه و کار ورزی باید تمام آموخته های خود را به میدان عمل می آوردم. خوب طبیعتاً در ابتدای امر هم ترس و نگرانی همراه من بود و هم به دلیل کم بودن مهارت عملی سرعت پایین و گهگاه اشتباهاتی داشتم. اکنون و بعد از گذشت سال ها و تکرار کار ها تا حد زیادی از ترس و نگرانی و اشتباهات من کاسته شده است.

در این جا با پدیده ای مواجه هستیم که به آن «شکاف مهارتی» می گویند.

شکاف مهارتی و معنای آن

شکاف مهارتی به این معنی است که ما دانش انجام یک کار را به دست آورده ایم اما به دلیل این که تجربه ی به کار گیری آن دانش را در جایی از زندگی خود کسب نکرده ایم، از نظر مهارتی دچار اشکال هستیم. در واقع ما می دانیم برای حصول نتیجه باید چه مراحلی را طی کنیم ولی دقیقاً نمی دانیم با چه چیزی هنگام انجام کار رو به رو می شویم و در برابر مشکلات احتمالی آمادگی کامل نداریم. درست مثل زمانی که می دانستیم دوچرخه چطور کار می کند و ما باید برای حرکت با آن چه کنیم، اما هنگام انجام آن کار ها در ابتدا زمین می خوردیم و نمی توانستیم دوچرخه را برانیم. برای تعیین ارزش ها و هدف گذاری هم در کنار داشتن اطلاعات مختلف باید مهارت کار برد آن اطلاعات و استفاده از آن ها را هم یاد بگیریم. این طور می توانیم بیش تر و بهتر برای خود هدف تعیین کرده و در مسیر درست گام برداریم.

چه چیزی باعث مهم شدن شکاف مهارتی است؟

اگر دچار این مشکل باشیم، عملاً تفاوتی ندارد که دانش اولیه را به دست آورده باشیم یا خیر. وقتی ما چیزی را به صورت تئوری آموخته باشیم ولی نتوانیم آموخته های خود را به کار ببندیم، آن آموخته ها را هم بی فایده کرده ایم. اهمیت دانستن در مورد شکاف مهارتی در همین جا است. یعنی ما با آگاهی از این مطلب می توانیم قیاس کنیم که در چه مرحله ای از مهارت آموزی خود قرار گرفته ایم. با دانستن در مورد این معضل می توانیم انتظارات خود را در مورد توانایی های خود در یک مهارت خاص را واقعی تر کنیم. مثلاً در ابتدای یادگیری یک مهارت از خودمان انتظار نخواهیم داشت که مانند یک حرفه ای در آن رشته کار را انجام دهیم. با گذشت زمان و انجام مکرر آن کار ها مهارت ما بیش تر شده و به طور طبیعی مهارت ما بیش تر می شود. به همین دلیل توصیه می شود که برای بررسی ارزش ها و اهداف وقت گذاشته شود و پس از یافتن آن ها در دوره های مشخص باز بینی در قبال آن ها انجام بگیرد. این امر هم به دلیل ذات تغییر حالات انسان است و هم به خاطر تغییر در مهارت های کسب شده. طبیعی است که با افزایش مهارت، تعیین این موارد با سرعت و دقت بهتری انجام می پذیرد.

برای غلبه بر شکاف مهارتی چه کنیم؟

در مورد اینکه چگونه می توان بر شکاف مهارتی غلبه کرد یک نظر مشترک و واحد وجود دارد. تمرین، تمرین و تمرین. هر چقدر میزان تمرین در حوزه ی آموزش هایی که دیده ایم بیش تر باشد، میزان مهارت ما در آن زمینه نیز افزایش خواهد یافت. این امر یعنی هم دقت ما و احتمالاً سرعت ما در انجام کار های مربوط بیش تر می شود. پس تمرین کنید و از بهبود مهارت های خود لذت ببرید.