معضل اول؛ وقتی از صحبت دیگران چیزی نمی ‌فهمیم

چرا برخی اوقات فکر می کنیم که متوجه حرف دیگران نمی شویم؟

گاهی اوقات در میان سخنرانی یک فرد یا ارائه ی درس از سوی برخی اساتید متوجه این قضیه می شویم که درکی از موضوع در حال طرح شدن نداریم. اینجاست که احتمالاً پی می بریم که ما از موضوع مطرح شده اطلاع خاصی نداریم. در این مواقع نیازمند آن هستیم که از موضوع مطرح شده اطلاعات کافی به دست بیاوریم و تفاوت میزان دانش خود از آن موضوع با دانش مطرح شده در سخنرانی را پوشش دهیم.

به عنوان مثال؛ زمانی که به داروخانه مراجعه می کنید و  به حقوقی که دارید و وظایفی که مسئول فنی در قبال شما دارد آگاهی ندارید.

عامل این عدم آگاهی چیست؟

در شرایط اینگونه ما با مفهومی برخورد کرده ایم که به آن «شکاف دانشی» گفته می‌شود. شکاف دانشی در مواقع زیادی ناشی از نداشتن اطلاعات لازم اولیه برای یک بحث به وجود می آید. در واقع یعنی ما نمی‌دانیم که موضوع مورد بحث چه چیزی است و در مورد آن باید چه اطلاعاتی داشته باشیم.

در بحث یافتن ارزش ها، کشف رسالت و هدف گذاری می‌توان این قضیه را اینگونه مطرح کرد. وقتی ما آگاهی کافی نسبت به خود نداریم و از مهارت مهم خود آگاهی بهره ای نبرده ایم، انتخاب صحیح هدف و یافتن ارزش های واقعی زندگی برای مان سخت و حتی غیر ممکن خواهد بود.

یعنی قبل از اینکه بخواهیم ارزش های واقعی خود را بیابیم اول باید خودمان را به خوبی بشناسیم و پس از آن با مفاهیمی همانند «ارزش»، «رسالت» و «هدف» کاملاً آشنا باشیم. اگر هر کدام از این مفاهیم را به درستی درک نکرده باشیم می توان گفت که برای انجام آن مرحله دچار شکاف دانشی هستیم.

از نگاه دیگر می توان شکاف دانشی را اینگونه معرفی کرد. وقتی یک کار علمی و پژوهشی انجام می گیرد، از آن انتظار داریم که دانش ما را نسبت به موضوع مطرح شده در پژوهش بیش تر کند و یا به دانشی که تا آن لحظه از آن موضوع داریم چیزی اضافه کند. در این زمان می توان گفت که آن کار پژوهشی شکاف دانشی ما در آن موضوع را پوشش داده است.

اهمیت دانستن مفهوم شکاف دانشی در کجاست؟

زمانی که در مورد هر موضوعی علم و دانش کافی نداشته باشیم احتمالاً در آن مورد توان ارزیابی اطلاعاتی، بیان یا نگارش مطلبی در باره ی آن موضوع و پاسخ به سوالاتی مربوط به آن موضوع برای ما سخت یا غیر ممکن خواهد بود.

به عنوان مثال وقتی ما با مفهوم «ارزش» آشنایی نداریم، نمی توانیم به طور صحیح ارزش های خود را بشناسیم و آن ها را انتخاب کنیم. شاید حتی نتوانیم تشخیص بدهیم که چه چیزی را ارزش به حساب آوریم.

چگونه می توانیم بر شکاف دانشی غلبه کنیم؟

برای چیره شدن بر مشکل وجود شکاف دانشی یک راه مؤثر وجود دارد و آن یادگیری مفهومی است که با آن سر و کار داریم. احتمالاً در مورد هر موضوعی که مد نظر ما باشد، قبلاً مطلب، مقاله و یا کتابی موجود هست. با مطالعه این مطالب می توان اطلاعات اولیه ی خود را نسبت به آن موضوع بیش تر کرد. راحت ترین کار همین است که این اطلاعات را از منابع موثق به دست آوریم و درک خود را از آن مطلب بالا ببریم.